PRODUKTY

Twoja przeglądarka nie obsługuje elementów typu canvas

Dlaczego świeże akumulatorki Ni-MH nie działają w moim urządzeniu lub działają dużo słabiej od baterii jednorazowych?

Autor: Michał Seredziński
2021-06-17
30
3
Dlaczego świeże akumulatorki Ni-MH nie działają w moim urządzeniu lub działają dużo słabiej od baterii jednorazowych?
Coraz więcej użytkowników podążając za trendem proekologicznych rozwiązań decyduje się na wymianę baterii jednorazowych, w szczególności tzw. "paluszków" AA/AAA na akumulatorki, które można wielokrotnie ładować.

Kupujemy markowe, pojemne akumulatorki Ni-MH, inwestujemy w dobrą ładowarkę, a mimo to nie wszystkie nasze sprzęty domowe prawidłowo współpracują z nowym źródłem zasilania. Co jest przyczyną, na co zwrócić uwagę? Zapraszamy do lektury naszego praktycznego poradnika.

Warto przed przeczytaniem niniejszego artykułu cofnąć się do naszego poprzedniego wpisu "Jakie są różnice pomiędzy akumulatorkiem 1,2V Ni-MH, a baterią alkaliczną 1,5V?" oraz „Baterie czy akumulatorki - wybór zależy od urządzenia!

Jak wiecie z naszych publikacji, zdecydowana większość urządzeń bardzo dobrze toleruje i bez problemu współpracuje z akumulatorkami Ni-MH. Akumulatorki te oferują zbliżone napięcie podczas pracy oraz są zgodne rozmiarowo z typowymi bateriami. 

W bardzo rzadkich przypadkach zdarza się jednak, że urządzenia nie współpracują poprawnie z akumulatorkami Ni-MH, a nawet nie chcą się uruchomić.

Poniżej opisujemy najbardziej typowe scenariusze, gdy nawet świeże akumulatorki nie działają zbyt efektywnie.

Oprócz opisanych poniżej szczególnych sytuacji aby zapewnić maksymalną niezawodność świeżo instalowanym akumulatorkom powinniśmy:

  • naładować je przed pierwszym użyciem - nawet jeżeli są to zupełnie nowe akumulatorki "gotowe do użycia", wyrównanie stopnia naładowania przed użyciem pomaga uniknąć późniejszych problemów ze zbyt głębokim rozładowaniem i szybką degradacją świeżych ogniw,
  • unikać mieszania w urządzeniu różnych akumulatorków, o różnych stopniach naładowania,
  • pamiętać, że napięcie na akumulatorkach spada wraz z przechowywaniem - akumulatorki Ni-MH mają najlepszą charakterystykę rozładowania (oferują najwyższe napięcie wyjściowe), gdy są w użyciu po kilku godzinach od wyjęcia z ładowarki,
  • pamiętać, że wraz z upływem czasu akumulatory się starzeją, niezależnie od warunków ich użytkowania - po kilku latach każdy akumulator Ni-MH o znacznie podwyższonej rezystancji będzie działał bardzo nieprzewidywalnie i może powodować liczne problemy.

Na potrzeby tego artykułu problemy urządzeń z obsługą akumulatorków podzielimy na następujące przypadki:

1) urządzenie nie uruchamia się na akumulatorkach Ni-MH, nawet od razu po ich naładowaniu:

  • bez względu na wymagany pobór prądu.

2) urządzenie pracuje na akumulatorkach Ni-MH wyraźnie krócej jak na bateriach alkalicznych, jednorazowych 1,5V:

a) w urządzeniach o niskim poborze prądu, gdzie baterie wytrzymują zwykle wiele tygodni między wymianami jak np. wybrane lampki LED, najprostsze latarki, zegary, stacje pogodowe, termometry itp.

b) w urządzeniach o wysokim (również impulsowym-chwilowym) poborze prądu, jak np. niektóre termometry bezprzewodowe, ciśnieniomierze, pompy insulinowe, mocne latarki LED, zapalniki gazowe w piecykach "Junkers",

3) akumulatorki działają nawet lepiej, bardziej efektywnie niż na bateriach jednorazowych, jednak w instrukcji obsługi producent nie zaleca, a wręcz zabrania ich stosowania - dlaczego?

  • w urządzeniach o wysokim poborze prądu, gdy łączymy szeregowo 3 lub więcej ogniw w komorze zasilania, np. autka zdalnie sterowane, mocne latarki i reflektory LED, młynki elektryczne.

1) Akumulatorki w ogóle nie pozwalają na uruchomienie naszego urządzenia, lub urządzenie uruchamia się na dosłownie sekundę - nawet od razu po wyjęciu akumulatorków z ładowarki.

Tutaj zdecydowanie najczęstszą przyczyną jest brak styku akumulatorka w komorze zasilania naszego urządzenia.

Akumulatorki są inaczej wykończone od baterii jednorazowych, w szczególności od strony bieguna dodatniego. Zdarza się, że "czubek" akumulatorka zwyczajnie nie dotyka blaszki, czy sprężynki w komorze naszego urządzenia.

Przykładem na czasie, w związku z pandemią COVID-19 są popularne pulsoksymetry i bezdotykowe podajniki do mydła, gdzie "plus" akumulatorka idealnie wpada w sam środek zastosowanej sprężynki dociskowej, bez szans na dobre połączenie.

W takich sytuacjach podstawową czynnością jest wizualna ocena, czy dany akumulator ma szanse dotykać metalowych docisków w komorze zasilania naszego sprzętu.

Pamiętajmy, że akumulatorki Ni-MH mają inną budowę od strony bieguna dodatniego - jak pokazujemy na zdjęciu, tylko powierzchnia oznaczona jako 1A przewodzi prąd, natomiast 2A jest izolatorem. Nasz styk w urządzeniu musi dotknąć wystającego elementu 1A, w innym wypadku urządzenie może się nawet nie włączyć.

Baterie alkaliczne w tym wypadku mają dużą większą powierzchnię styku, oznaczoną na zdjęciu jako 1B.

Gdy pomimo dobrego styku urządzenie nadal nie uruchamia się, to pozostaje ocena, czy mamy prawidłowo naładowane akumulatorki. 

Jeżeli napięcie akumulatorka podczas instalacji przekracza 1,30V, a sam akumulatorek nie jest już mocno wyeksploatowany (kilkuletni lub taki o mocno podwyższonej rezystancji wewnętrznej) to każde urządzenie powinno się przynajmniej na chwilę uruchomić.

2) Nasze urządzenie uruchamia się, jednak pracuje dużo krócej na akumulatorkach.

a) Sprzęt o niskim poborze prądu. 

To jedyny scenariusz, gdzie faktycznie bateria alkaliczna ma pewną przewagę i oferuje wyższe napięcie pracy od akumulatorków Ni-MH dzięki czemu pozwala na bardziej efektywną pracę niektórych urządzeń.

W mało wymagających urządzeniach nawet najpojemniejszy akumulator Ni-MH będzie miał niższą maksymalną pojemność niż dobra bateria alkaliczna - pojemność baterii alkalicznych, mierzona w warunkach bardzo niskiego obciążenia (ok. 5 mA i poniżej) dla rozmiaru LR03 AAA może wynosić ok. 1400 mAh oraz 3000 mAh dla LR6 AA.

Zdarza się jednak, że akumulatory działają wyraźnie krócej niż wynika to z samej różnicy pojemności.

W niefortunnie zaprojektowanym urządzeniu zdarza się, że bateria odmawia pracy gdy jej napięcie spadnie do ok. 1,25V, a nawet 1,30V. W urządzeniach o niskim poborze prądu spadek napięcia baterii alkalicznej do takiego poziomu oznacza zwykle nadal nieoptymalne, bo ok. 60-70% rozładowanie takiej baterii. Mimo niepełnego rozładowania takie baterie często działają w urządzeniu długimi miesiącami. Średnie napięcie pracy baterii alkalicznej w takich urządzeniach może wynosić ok. 1,40V.

Typowy akumulatorek Ni-MH niezależnie od warunków rozładowania oferuje średnie napięcie pracy ok. 1,20V-1,25V, przy czym napięcie 1,40V jest obserwowane tylko przez chwilę po odłączeniu ładowania i w docelowym urządzeniu bardzo szybko spada poniżej wartości 1,30V. W urządzeniu, które takie napięcie uzna za zbyt niskie, akumulatorki zwyczajnie odmówią współpracy, pomimo że pozostaną jeszcze w 80-90% naładowane. 

To sytuacja dość rzadka, gdyż na rynku jest coraz mniej urządzeń, które marnotrawią energię pozostałą w bateriach - jeżeli jednak na takie urządzenie trafimy, to niestety musimy zaakceptować fakt, że nawet baterie jednorazowe nie będą tam optymalnie spożytkowane, a akumulatorki Ni-MH będą odmawiać pracy znacznie przedwcześnie.

Wyższe średnie napięcie baterii alkalicznych w takim scenariuszu powoduje też często np. bardziej jaskrawe (kontrastowe) wyświetlanie zawartości wyświetlaczy LCD (np. w zegarkach elektronicznych, stacjach pogodowych itp.).

 

Niezależnie od wspomnianych, rzadkich przypadków "niezgodności" urządzeń z akumulatorkami Ni-MH, pamiętajmy, że akumulatory niklowo-wodorkowe nie są zalecane do użytkowania w urządzeniach o bardzo niskim poborze prądu. Wynika to z ich charakterystyki i faktu, że ulegają starzeniu również gdy nie są używane. Na tak "leniwie" użytkowanych akumulatorach może pojawić się tzw. efekt leniwej baterii, o którym piszemy w innym artykule. Podwyższeniu ulega rezystancja wewnętrzna, a sam akumulator może powodować problemy przy próbach jego doładowania.

Użytkowanie akumulatorków Ni-MH w urządzeniach, w których zwykłe baterie jednorazowe wytrzymują długimi miesiącami nie niesie za sobą korzyści ekonomicznych, jak również ekologicznych. 

2) Nasze urządzenie uruchamia się, jednak pracuje dużo krócej na akumulatorkach.

b) Sprzęt o wysokim poborze prądu.

Akumulatorki Ni-MH w takich warunkach pracy zawsze będą pracować efektywniej od baterii alkalicznych, oferując wyższą pojemność jak również wyższe średnie napięcie pracy.

Mimo tego zdarza się, że niektóre urządzenia nadal źle tolerują akumulatorki, przedwcześnie sygnalizując ich rozładowanie. Tym razem napięcie pracy nie ma większego znaczenia, a sposób w jaki urządzenie sprawdza "możliwości" baterii.

Urządzenie, które zostało zaprojektowane konkretnie pod baterie alkaliczne, w szczególności urządzenie medyczne jak np. ciśnieniomierz musi być wysoce niezawodne i zwracać powtarzalne wyniki. Jak wiecie z innych naszych artykułów rezystancja wewnętrzna jednej baterii alkalicznej jest ok. 4-5 krotnie wyższa od akumulatorka Ni-MH - oznacza to, że przy wysokim poborze prądu na baterii jednorazowej powstanie kilkukrotnie wyższy spadek napięcia niż na akumulatorku Ni-MH, przez co działanie całego urządzenia może być niestabilne i mocno niepewne.

Jednym z prostych pomysłów jak zagwarantować niezawodność i powtarzalność w takich warunkach jest określenie odpowiedniego "zapasu" napięcia, jaki musi zostać wykryty przed rozpoczęciem pracy kompresorka w ciśnieniomierzu itp.

W rezultacie, urządzenie, które wykryje napięcie startowe ok. 1.25-1.30V może nie mieć pewności, czy pod docelowym obciążeniem napięcie nie spadnie zbyt nisko (nawet do 1,0V czy poniżej) na typowej baterii jednorazowej - dlatego dla pewności sugeruje wymianę baterii. Akumulatorki Ni-MH oddają sprawnie wysoki prąd (bez zauważalnego spadku napięcia pod obciążeniem) również gdy ich napięcie spadnie poniżej 1,30V, więc technicznie nie byłoby przeszkód aby dalej pracowały w takim urządzeniu - jednak w takiej sytuacji mogą się nawet nie uruchomić, pomimo że będą jeszcze w 80-90% naładowane.Analogicznie sytuacja wygląda w przypadku niektórych zapalników w piecykach gazowych.

Podobnie jak w poprzednim scenariuszu, takie urządzenia nieefektywnie wykorzystują energię zmagazynowaną nawet w bateriach jednorazowych, a tym samym sprawiają duże problemy z akumulatorkami Ni-MH. Szczęśliwie tego typu urządzeń jest również coraz mniej na rynku.

Innym powodem krótszego (choć zwykle nieznacznie) czasu pracy akumulatorków Ni-MH np. w zabawkach, mocnych latarkach itp. jest fakt, że akumulatorki mogą oddawać więcej mocy od typowej baterii alkalicznej - i tak np. reflektor LED świeci jaśniej, ale krócej na akumulatorkach, czy autko zdalnie sterowane jeździ szybciej, ale nie tak długo.

Oczywiście w tym scenariuszu jak i w każdym innym powinniśmy również upewnić się, że akumulatorki poprawnie stykają się ze sprężynkami, dociskami w komorze zasilania naszego urządzenia - wbrew pozorom to dość powszechny i często ignorowany problem, który łatwo można namierzyć i wyeliminować.

3. Dlaczego producent nie zaleca lub wręcz zabrania stosowania akumulatorków Ni-MH?

Problem dotyczy bardzo niewielkiej grupy urządzeń. Najczęściej to urządzenia o wysokim poborze prądu, więc wydawałoby się, że akumulatorki powinny być lepszych wyborem.

Powody mogą być dwa. Producent z góry wie, że mechanizm wykrywania "słabych" baterii zadziała poprawnie tylko z bateriami alkalicznymi i jego urządzenie zgodnie ze scenariuszem 2b szybko odmówi współpracy na akumulatorkach Ni-MH.

Częściej jednak problemem nie jest zbyt niskie napięcie startowe, a zbyt wysokie średnie napięcie pracy akumulatorków Ni-MH. Proste urządzenia, gdzie pobór prądu jest ograniczany tylko prostym opornikiem są liczone na konkretne źródło zasilania na konkretne napięcie pracy. Akumulatory Ni-MH z uwagi na dużo niższą rezystancję wewnętrzną wykazują w takich zastosowaniach wyraźnie wyższe napięcie pracy niż baterie alkaliczne. 

 

Przy użyciu takiego prostego "regulatora" na bazie opornika przełoży się to bezpośrednio na wyższy pobór prądu przez takie urządzenie i "zmusi" je do pracy z wyższą mocą. Wydawać by się mogło, że w wielu wypadkach efekt będzie pozytywny - np. bardziej żwawo reagujący silnik, mocniej świecąca latarka LED itp.

Niestety w niektórych przypadkach, jeżeli producent nie przewidział zastosowania akumulatorków może dojść do przegrzania i zniszczenia elementów elektronicznych, a w konsekwencji całego urządzenia.

Podobnie jak w przypadku pozostałych sytuacji, takie urządzenia to obecnie rzadkość na rynku.

Mamy nadzieję, że ten artykuł możliwie prosto i wyczerpująco opisuje możliwe powody słabej współpracy urządzeń z akumulatorkami.
Jeżeli macie urządzenie, które nie wpisuje się w żaden opisywany scenariusz i nadal powoduje problemy z akumulatorkami to zachęcamy do pozostawienia komentarza - postaramy się rozwiązać każdą zagadkę.

Autor: Michał Seredziński

Kopiowanie zawartości tekstu lub jego części bez zgody przedstawiciela firmy Baltrade sp. z o.o. jest zabronione.

Popularne akumulatorki kupisz w sklepie hurt.com.pl

4 x akumulatorki everActive R6/AA Ni-MH 2000 mAh ready to use
  • rewelacyjne akumulatory w niskiej cenie
  • 4szt. - fabryczne opakowanie konsumenckie - blister
  • przetestowana wydajność - realna pojemność
  • akumulatory wstępnie naładowane, nowej generacji wykonane w technologii Ready To Use
  • najwyższa jakość akumulatorków potwierdzona licznymi testami
27,90 zł 22,68 zł netto
lista życzeń 
Towar w magazynie
4 x akumulatorki everActive R6/AA Ni-MH 2600 mAh ready to use
  • rewelacyjne akumulatory w niskiej cenie
  • 4szt. - fabryczne opakowanie konsumenckie - blister
  • przetestowana wydajność - realna pojemność
  • akumulatory wstępnie naładowane, nowej generacji wykonane w technologii Ready To Use
  • najwyższa jakość akumulatorków potwierdzona licznymi testami
37,90 zł 30,81 zł netto
lista życzeń 
Towar w magazynie
Akumulatorki Panasonic Eneloop R6 AA 2000mAh BK-3MCDE/4BE (blister) - 4 sztuki
  • wyższa pojemność min. 2000 mAh
  • do 2100 cykli ładowania
  • zachowuje 70% energii po 10 latach od naładowania!
  • pracuje w niskich temperaturach do -20st. C!
  • naładowany w procesie produkcji energią słoneczną
61,90 zł 50,33 zł netto
lista życzeń 
Towar w magazynie
Akumulatorki Panasonic Eneloop PRO NEW R6 AA 2500mAh BK-3HCDE/4BE (blister) - 4 sztuki
  • najwyższa pojemność wśród akumulatorków nowej generacji 2500 mAh
  • zachowuje 85% energii po 12 miesiącach od naładowania!
  • pracuje w niskich temperaturach do -20st. C!
  • naładowany w procesie produkcji energią słoneczną
76,90 zł 62,52 zł netto
lista życzeń 
Towar w magazynie

 

30
3
Komentarze
liczba komentarzy: 1
Dodaj komentarz

  • Świetny artykuł! Bardzo wiele przydatnych informacji. Dziękuję! :)
    6
    0